طلاعات مربوط به آمار ثبت‌نام و اعزام حج تمتع در سال‌های ۱۴۰۲، ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ است. (توجه: اطلاعات مربوط به حج عمره به دلیل عدم اعزام منظم در سال‌های اخیر و نوسانات فراوان، کمتر به صورت آمار ثبت‌نامی کلی اعلام می‌شود و بیشتر تمرکز بر حج تمتع است).

آمار جامع ثبت‌نام و اعزام حج تمتع: بررسی سال‌های ۱۴۰۲، ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴

فریضه حج تمتع، آرزوی قلبی میلیون‌ها مسلمان در سراسر جهان، هر ساله با برنامه‌ریزی دقیق سازمان حج و زیارت جمهوری اسلامی ایران برای زائران ایرانی محقق می‌شود. ظرفیت‌ها، اولویت‌ها و آمار ثبت‌نامی در هر سال بسته به شرایط جهانی و توافقات با عربستان سعودی متغیر است. در این مقاله به بررسی آخرین آمار ثبت‌نام و اعزام حج در سال‌های ۱۴۰۲، ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ می‌پردازیم.

حج تمتع ۱۴۰۲: بازگشت پس از محدودیت‌ها

سال ۱۴۰۲ (۲۰۲۳ میلادی) شاهد بازگشت تقریباً کامل ظرفیت اعزام زائران ایرانی به حج تمتع پس از دوران همه‌گیری کرونا بود.

• تعداد زائران اعزامی: در حج تمتع ۱۴۰۲، در مجموع ۸۷ هزار و ۵۵۰ نفر از زائران ایرانی در قالب ۵۷۷ کاروان به سرزمین وحی اعزام شدند. این رقم نشان‌دهنده افزایش دو برابری نسبت به سال قبل (۱۴۰۱) بود که به دلیل محدودیت‌های کرونا تعداد کمتری اعزام شده بودند.
• اولویت‌های ثبت‌نام: اولویت اصلی ثبت‌نام در این سال با کسانی بود که در حج سال ۱۳۹۹ ثبت‌نام کرده و وجه خود را واریز نموده بودند اما به دلیل لغو حج در آن سال موفق به تشرف نشده بودند. پس از آن، دارندگان قبوض ودیعه‌گذاری حج تمتع تا پایان اسفند ۱۳۸۵ و سپس تا فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۶ فراخوانده شدند تا ظرفیت‌های خالی تکمیل شود.
• هزینه: هزینه حج تمتع ۱۴۰۲ بسته به نوع کاروان (عادی یا ویژه) و خدمات ارائه شده متفاوت بود، اما ارقام اصلی در محدوده مشخصی توسط سازمان حج و زیارت اعلام شد.

حج تمتع ۱۴۰۳: حفظ ظرفیت و مراحل ثبت‌نام

سال ۱۴۰۳ (۲۰۲۴ میلادی) نیز ظرفیت اعزام مشابه سال قبل را حفظ کرد و فرآیند ثبت‌نام با تمرکز بر اولویت‌های گذشته و پیش‌ثبت‌نام انجام شد.

• تعداد زائران اعزامی: سهمیه ایران برای حج تمتع ۱۴۰۳ نیز حدود ۸۷ هزار و ۵۵۰ نفر (شامل زائران و عوامل) تعیین شد.
• فرآیند ثبت‌نام: ثبت‌نام کاروان‌های تمتع ۱۴۰۳ از اوایل اسفندماه ۱۴۰۲ آغاز شد. ابتدا افرادی که بر اساس اعلام قبلی سازمان حج و زیارت پیش‌ثبت‌نام کرده و وجه اولیه را واریز نموده بودند (شامل ودیعه‌گذاران سال ۱۳۹۹ و اولویت‌های اعلامی جدید) در اولویت قرار گرفتند.
• آمار اولیه ثبت‌نام: در روزهای ابتدایی آغاز ثبت‌نام قطعی (اسفند ۱۴۰۲)، آمارها نشان می‌داد که بیش از ۴۹ هزار نفر و سپس از مرز ۵۹ هزار نفر نیز در کاروان‌ها ثبت‌نام خود را قطعی کرده بودند. این نشان‌دهنده استقبال و تکمیل سریع ظرفیت‌ها در اولویت‌های بالاتر بود.
• آغاز اعزام: اعزام کاروان‌های حج تمتع ۱۴۰۳ از اواخر اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ آغاز شد.

حج تمتع ۱۴۰۴: پیش‌ثبت‌نام و اولویت‌های جدید

برای حج تمتع سال ۱۴۰۴ (۲۰۲۵ میلادی)، سازمان حج و زیارت فرآیند پیش‌ثبت‌نام را زودتر آغاز کرد و اولویت‌های جدیدی را نیز اعلام نمود.

• سهمیه اعزام: سهمیه ایران برای حج تمتع ۱۴۰۴ نیز همانند سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳، حدود ۸۷ هزار و ۵۵۰ نفر (شامل زائران و عوامل) تعیین شده است.
• آغاز پیش‌ثبت‌نام: پیش‌ثبت‌نام حج تمتع ۱۴۰۴ از اوایل آذرماه ۱۴۰۳ آغاز شد. متقاضیان دارای اسناد ودیعه‌گذاری حج تمتع (به‌ویژه تا ۳۰ دی‌ماه ۱۳۸۶) در این مرحله با پرداخت مبلغ اولیه (۱۵۰ میلیون تومان) سفر خود را رزرو کردند.
• آمار پیش‌ثبت‌نام: در فاصله یک ماه پس از آغاز پیش‌ثبت‌نام (تا اوایل دی‌ماه ۱۴۰۳)، بیش از ۵۵ هزار نفر برای حج ۱۴۰۴ اعلام آمادگی و پیش‌ثبت‌نام خود را تکمیل کرده بودند. این آمار شامل ۲۵,۳۲۱ آقا و ۲۹,۷۴۱ خانم بود. حدود ۸۰% از این ظرفیت در همان روزهای اولیه تکمیل شد.
• تفکیک مذهب و سن: از میان پیش‌ثبت‌نام‌کنندگان ۱۴۰۴، حدود ۴۳,۹۵۴ نفر شیعه و ۱۱,۱۱۲ نفر اهل سنت بودند. میانگین سنی متقاضیان حدود ۵۷ سال اعلام شد.
• ثبت‌نام قطعی: ثبت‌نام قطعی در کاروان‌های حج تمتع ۱۴۰۴ از اواسط دی‌ماه ۱۴۰۳ (۱۹ و ۲۰ دی) برای استان‌های مختلف آغاز شد.
• اولویت‌های اعلامی: اولویت‌های ثبت‌نام ۱۴۰۴ شامل افرادی بود که در کاروان‌های حج ۱۳۹۹ ثبت‌نام کرده و انصراف نداده بودند، و همچنین کسانی که در سامانه reserve.haj.ir پیش‌ثبت‌نام و واریز وجه انجام داده بودند. در صورت خالی ماندن ظرفیت، سایر اولویت‌ها نیز فراخوانده می‌شوند.
• آغاز اعزام ۱۴۰۴: عملیات اعزام کاروان‌های حج تمتع ۱۴۰۴ از اوایل ذی‌القعده ۱۴۴۷ (نیمه دوم اردیبهشت ۱۴۰۴) آغاز شد و تا اواسط تیرماه ۱۴۰۴ ادامه خواهد داشت.

نتیجه‌گیری:

آمار ثبت‌نام و اعزام حج تمتع در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که تقاضا برای این فریضه الهی همواره بالا بوده و ظرفیت‌های اعلامی توسط سازمان حج و زیارت (حدود ۸۷۵۵۰ نفر) به سرعت تکمیل می‌شود. متقاضیان محترم باید همواره اطلاعیه‌های رسمی سازمان حج و زیارت را دنبال کرده و در زمان‌های مقرر نسبت به پیش‌ثبت‌نام و ثبت‌نام قطعی اقدام نمایند تا فرصت تشرف به بیت‌الله الحرام را از دست ندهند. همچنین، روند نقل و انتقال فیش حج نیز تحت نظارت سازمان حج و زیارت و از طریق دفاتر رسمی انجام می‌شود تا حقوق زائران حفظ گردد.